Непалци ќе ни го варат тавче-гравчето, нашите готвачи избегаа во Хрватска
Македонија, како и остатокот од Балканот, влегува во уште една туристичка сезона без сопствени луѓе – а со полни автобуси заминати на работа во Хрватска и Грција. Иронијата е во тоа што земја со вековна гастрономска традиција, која се гордее со „гравче-тавче“ и домаќински дух, сега ќе мора да увезе готвачи од Непал и Пакистан за да ги наполни рестораните по Охрид и Дојран.
Ова не е само економска аномалија – ова е системски колапс. Со години, македонските работодавачи нудеа минимални плати, лоши услови, нерегуларни смени и никаква перспектива за младите во угостителството. Наместо инвестирање во луѓето, добивме пазар на евтина, исцрпена работна сила која гледа кон Европа како единствено решение. А кога тие си заминаа – истите тие работодавачи почнаа да повикуваат на увоз на кадар од најсиромашните земји во Азија.
Изјавата на Ангел Димитров, кој вели дека „ако нашите готвачи одат во Хрватска, ќе увеземе од Непал“, звучи како да зборува за замена на делови во машина, а не за луѓе со достоинство и права. Во фокусот не се условите што ги тераат нашите млади да заминуваат, туку само начинот како да се пополни дупката со поевтина алтернатива.
Но, оваа стратегија е кратковидна и деградирачка. Увозот на работници не е решение ако остануваат истите основни проблеми: ниски плати, сезонски ангажмани, недостиг од обука и развој, ниту визија за задржување на кадарот. Македонија губи млади луѓе, не затоа што тие не сакаат да работат, туку затоа што тука не можат да живеат од таа работа.
Во време кога државата би требало да ги враќа своите млади со стимулативни мерки, достоинствени услови и долгорочни стратегии за развој на туризмот и угостителството, ние одиме по линијата на помал отпор – носиме странци за да ги закрпиме домашните празнини.
На крај, не е проблемот што непалски готвач ќе ни зготви гравче-тавче. Проблемот е што ние дозволивме домашниот готвач да го готви истиот грав – но во туѓа кујна, за туѓа плата, и за туѓа иднина.
Македонија, како и остатокот од Балканот, влегува во уште една туристичка сезона без сопствени луѓе – а со полни автобуси заминати на работа во Хрватска и Грција. Иронијата е во тоа што земја со вековна гастрономска традиција, која се гордее со „гравче-тавче“ и домаќински дух, сега ќе мора да увезе готвачи од Непал и Пакистан за да ги наполни рестораните по Охрид и Дојран.
Ова не е само економска аномалија – ова е системски колапс. Со години, македонските работодавачи нудеа минимални плати, лоши услови, нерегуларни смени и никаква перспектива за младите во угостителството. Наместо инвестирање во луѓето, добивме пазар на евтина, исцрпена работна сила која гледа кон Европа како единствено решение. А кога тие си заминаа – истите тие работодавачи почнаа да повикуваат на увоз на кадар од најсиромашните земји во Азија.
Изјавата на Ангел Димитров, кој вели дека „ако нашите готвачи одат во Хрватска, ќе увеземе од Непал“, звучи како да зборува за замена на делови во машина, а не за луѓе со достоинство и права. Во фокусот не се условите што ги тераат нашите млади да заминуваат, туку само начинот како да се пополни дупката со поевтина алтернатива.
Но, оваа стратегија е кратковидна и деградирачка. Увозот на работници не е решение ако остануваат истите основни проблеми: ниски плати, сезонски ангажмани, недостиг од обука и развој, ниту визија за задржување на кадарот. Македонија губи млади луѓе, не затоа што тие не сакаат да работат, туку затоа што тука не можат да живеат од таа работа.
Во време кога државата би требало да ги враќа своите млади со стимулативни мерки, достоинствени услови и долгорочни стратегии за развој на туризмот и угостителството, ние одиме по линијата на помал отпор – носиме странци за да ги закрпиме домашните празнини.
На крај, не е проблемот што непалски готвач ќе ни зготви гравче-тавче. Проблемот е што ние дозволивме домашниот готвач да го готви истиот грав – но во туѓа кујна, за туѓа плата, и за туѓа иднина.