„Њузвик“: Северна Македонија во руската сфера на влијание
Во анализата што неодамна ја објави американскиот неделник Њузвик, светот е прикажан како на прагот на нова поделба на влијание меѓу глобалните сили – Русија, САД и Кина. На мапа изработена во рамки на написот, Северна Македонија е позиционирана во руската сфера, што отвора сериозни прашања за геополитичката иднина на регионот.
Во написот, Њузвик повлекува историска паралела со конференцијата во Јалта во 1945 година, кога големите сили договорија поделба на Европа по завршувањето на Втората светска војна. Авторите посочуваат дека денешните глобални тензии, особено оние поврзани со Украина, создаваат услови за слична геополитичка прераспределба.
Според мапата, руската сфера на влијание (обележана со црвено) се протега длабоко во Европа, вклучувајќи ја и Северна Македонија, како и Турција, Кавказот и делови од Источна Европа. Американското влијание (обележано со сина боја) останува концентрирано врз Северна Америка, додека Кина (жолта боја) го проширува својот домен врз Југоисточна Азија, Индија, Пакистан и други делови од Истокот.
Њузвик ја заснова својата прогноза врз тековните глобални тенденции: растечката самодоверба на Русија, амбициозната надворешна политика на Кина, и повлекувањето на САД од улогата на светски „полицajец“ – што особено дојде до израз за време на администрацијата на Доналд Трамп. Како што истакна Манфред Вебер, лидерот на Европската народна партија, „светот почнува да се дистанцира од Вашингтон и бара нови партнери.“
Во таа смисла, за мали држави како Северна Македонија, кои се наоѓаат на пресекот меѓу Истокот и Западот, новата реалност би можела да значи ревидирање на геополитичките приоритети и барање на баланс меѓу интересите на големите сили.
Кинескиот министер за надворешни работи, Ванг Ји, дополнително ја зацврсти ваквата слика, изјавувајќи дека односите меѓу Пекинг и Москва се „стабилен фактор во турбулентен свет“. Овој сојуз на истокот сè повеќе изгледа како противтежа на западната доминација.
Иако мапата на Њузвик не претставува официјален документ, таа носи силно аналитичко предупредување: светот брзо се менува, а новата рамнотежа на сили би можела да има длабоки последици за секоја држава, особено за оние во стратешки чувствителни региони како што е Балканот.
За Северна Македонија, ваквите проекции не се само геополитичка игра на мапа – тие се потсетник дека изборите кои ги прави денес, во однос на безбедноста, економијата и дипломатијата, ќе ја одредат нејзината иднина во еден можеби веќе прераспределен свет.