Проф. Кирил Топалов: Папа Франциск беше фасциниран од бугарските просветители Кирил и Методиј

Папа Франциск, кој почина вчера на 88-годишна возраст, остави длабока духовна и културна трага – особено со своето внимание кон словенските народи и бугарската историска мисија. Еден од најважните сведоци за оваа врска е проф. Кирил Топалов – познат бугарски литературен историчар, професор и дипломат, кој од 2013 до 2019 година беше амбасадор на Бугарија при Светиот престол.

Проф. Топалов со посебен акцент истакнува дека Папа Франциск покажал исклучителен интерес за бугарските просветители – светите браќа Кирил и Методиј. „Тој не само што знаеше кои се Кирил и Методиј, туку беше свесен за клучната улога на Бугарија во ширењето на христијанството и писменоста во словенскиот свет“, изјави Топалов. „Иако беше високо образован, сакаше да слушне за нив од бугарски професор – сакаше да ја почувствува нашата перспектива за овие бугарски просветители.“

Топалов открива дека уште при предавањето на акредитивните писма разговорот со Папата траел многу подолго од вообичаеното. „Според протоколот, разговорот требаше да трае 15 минути, но Папата Франциск ме задржа час и 15 минути. Беше љубопитен, питаше, сакаше да знае повеќе за Бугарија, за нашата историја, за просветителското дело на светите браќа.“

Посебно значење добива и културната дипломатија што ја спроведувал проф. Топалов за време на својот мандат. Организирал 11 научни конференции во Рим, посветени на делото на Кирил и Методиј, на свети Наум и на бугарското средновековие, на кои редовно присуствувале кардинали испратени лично од Папата. „Преку овие конференции, Ватикан почна да ја разбира и почитува бугарската улога во духовната историја на Европа. Папата виде дека Бугарија не е непријател, туку носител на цивилизациска мисија.“

Најемотивниот момент, сепак, доаѓа неколку дена пред посетата на Папа Франциск на Бугарија во мај 2019 година, кога тој лично се сретнал со безбедносните служби и рекол:
„Цел живот сакав да ја видам оваа земја. Мојата баба во Аргентина ме хранеше со бугарско кисело млеко кога бев бебе. Сакав да ја запознаам земјата што го прави најдоброто јогурт во светот.“

Посетата на Папата во Софија, како и неговата прошетка низ Северна Македонија, остави длабока трага. „Иако Бугарската православна црква не му даде доволно внимание, народот го пречека со отворени срца“, вели Топалов. „Како и бугарскиот папа Јован XXIII и Јован Павле II, така и Франциск беше дар Божји за човештвото – широкоград, искрен, со душа блиска до луѓето.“

Папата Франциск ќе биде погребан во базиликата „Санта Марија Маџоре“ во Рим – местото каде што во 868 година папа Адријан II ги осветил книгите на старобугарски јазик што ги донеле светите Кирил и Методиј.

Нивното дело – како бугарски просветители и основоположници на словенската писменост – останува живо не само во историјата, туку и во срцето на еден од највлијателните папи на современиот свет.