Владата обвинета за манипулација со бројките за јавниот долг

Дел од економистите ја обвинуваат Владата дека манипулира со податоците за јавниот долг, по најавите дека тој се намалил и сега изнесува 57,7% од БДП. Аналитичарот Бранимир Јовановиќ од Виенскиот институт за меѓународни економски студии предупредува дека овие бројки се добиени врз основа на претпоставка за раст на БДП од 8% во 2025 година — проекција што тој ја оценува како „нереална и невозможна“.

Јовановиќ објаснува дека Владата користи проекции, а не реални податоци за првиот квартал од 2025 година, со што јавниот долг во однос на БДП изгледа намален. Но, ако се погледне апсолутната вредност, јавниот долг останува ист — околу 9,6 милијарди евра.

На веб-страницата на Министерството за финансии исто така стои дека за пресметките на јавниот и државниот долг се користат нивни проекции, според кои БДП ќе порасне за 3,7% во 2025 година. Сепак, според Јовановиќ, дури и овие официјални очекувања се повисоки од проекциите на Светска банка и ММФ.

„Вакви пресметки не се нови и се користеле и порано за да се прикаже позитивна слика во време кога македонската економија не бележи посебни промени,“ вели Јовановиќ. Според него, на Владата ѝ е потребна добра економска вест, па затоа користи „финти“ за да ја прикаже ситуацијата во подобро светло. „Ова не е еклатантно лажење, не се лажираат податоци, но се ‘фризираат’,“ додава тој.

Од Владата пак тврдат дека преземените мерки во првиот квартал довеле до пад на јавниот долг, како во проценти така и во апсолутна бројка. Според нив, јавниот долг се намалил за 36 милиони евра, односно од 62,4% на крајот од 2024 година на 57,7% од БДП сега.

Во јавниот долг, освен државниот, се вклучени и долговите на јавните претпријатија, општините и институциите во државна сопственост, кои според последните податоци достигнуваат над 650 милиони евра — и континуирано растат.

Дебатата за транспарентноста во прикажувањето на економските индикатори останува отворена, а економистите бараат Владата да биде повнимателна во комуникацијата со јавноста за да се избегне недоверба и дополнителна конфузија меѓу граѓаните.