25 јули 2025
• од Станча Јаќимовски
Источниот фронт на НАТО станува еден од најмилитаризираните региони во Европа. Бугарија и Романија, како членки на Алијансата, интензивно инвестираат во модернизација на своите одбранбени системи, купувајќи напредно оружје и градат нови воени бази во контекст на растечките геополитички тензии, особено по руската инвазија врз Украина.
Романија прави агресивен исчекор во модернизацијата на својата армија. Владата во Букурешт потврди набавка на 32 американски борбени авиони F-35 во вредност од 7 милијарди долари. Дополнително, Романија го купува израелскиот систем за воздушна одбрана „Железна купола“ за 2,6 милијарди долари, како и американски Патриот-системи вредни 3,9 милијарди.
Во исто време, се засилува флотата со повеќе авиони F-16, а во тек е изградба на најголемата воена база во Европа, двојно поголема од американската база Рамштајн во Германија. Со ова, Романија се позиционира како клучен сојузник на НАТО на Црното Море.
И Бугарија сериозно го зајакнува својот одбранбен капацитет. Софија досега потроши 2,2 милијарди долари за 16 борбени авиони F-16, а дополнително инвестираше 1,2 милијарди долари во оклопни возила Страјкер. Купени се и два воени брода во вредност од 1 милијарда лева.
Се склучуваат и нови договори за модерни трокоординатни радари, системот за воздушна одбрана IRIS, и француските самоодни хаубици „Цезар“. Се планира и набавка на ракети за крајбрежна одбрана вредна 620 милиони долари, што неодамна беше потврдена од американскиот Стејт департмент. Станува збор за противбродскиот систем NSM CDS, кој има дострел од 250 километри и е значително поефикасен од дотраениот советски систем „Рубеж“.
Бугарската влада, свесна за огромниот финансиски товар, побара заем од Европската комисија во износ од 2,7 до 3,06 милијарди евра за финансирање на нови одбранбени проекти. Средствата се планирани за набавка на современо оружје и изградба на воена инфраструктура.
Еден од клучните проекти е изградбата на нов мултинационален дивизиски штаб, кој ќе биде лоциран во близина на аеродром, пристаниште и полигонот Ново Село. Локацијата е стратешки избрана поради добрата инфраструктура и ќе чини најмалку 100 милиони евра. Штабот ќе ја координира постојната НАТО борбена група, со можност за проширување во бригада или дури цела дивизија.
Овие интензивни инвестиции во вооружување и воена инфраструктура покажуваат јасна стратегија на НАТО: засилување на источниот фронт со цел одвраќање од понатамошна руска агресија и обезбедување стабилност на југоисточната периферија на Алијансата. Бугарија и Романија, од периферни членки, сè повеќе се трансформираат во фронтални бастиони на колективната одбрана на НАТО.
Срамни услови во Скопје – Жестока критика од Италијанската теквондо федерација