ЕУ е подготвена да троши за одбрана, но само за сопствено оружје

Компаниите за оружје од САД, Велика Британија и Турција ќе бидат исклучени од големиот нов план од 150 милијарди евра за зајакнување на одбранбените капацитети на ЕУ, освен ако нивните земји не потпишат договори за одбрана и безбедност со Брисел, објави Фајненшл тајмс, цитирајќи свои извори.

Планираниот фонд за пари што ќе се трошат за оружје ќе биде отворен само за одбранбените компании од ЕУ и оние од трети земји кои потпишаа договори за одбрана со блокот, соопштија официјални лица во средата.

Тоа, исто така, би отфрлило какви било напредни системи за оружје за кои трета страна има „дизајнерско овластување“ - ограничувања за изградба или употреба на одредени компоненти - или контрола врз нивната евентуална употреба, додаваат официјалните лица.

Ова би ја исклучило американската воздушна и ракетна одбранбена платформа Патриот, која е произведена од одбранбениот изведувач RTX, и другите американски системи за оружје за кои Вашингтон има ограничувања за тоа каде може да се користат.

Политиката е победа за Франција и другите земји кои повикаа на пристап „Купи европско“ за инвестициските инвестиции во одбраната на континентот, поради загриженоста за долгорочната посветеност на Соединетите држави како одбранбен партнер и снабдувач, поттикната од претседателот Доналд Трамп.

Најмалку 65 отсто од цената на производите ќе треба да се потрошат во ЕУ, Норвешка и Украина.

Земјите-членки на ЕУ нема да можат да ги трошат парите на производи „каде што може да има контрола врз употребата или дестинацијата на оружјето... Би било вистински проблем доколку опремата што ја набавуваат земјите не може да се користи бидејќи трета земја би се спротивставила“, изјави еден од официјалните лица за ФТ.

Обединетото Кралство напорно лобираше да биде вклучена во иницијативата, особено со оглед на нејзината клучна улога во европската „коалиција на волни“ чија цел е зајакнување на одбранбените способности на континентот. Британските одбранбени компании, вклучувајќи ги BAE Systems и Babcock International, се длабоко интегрирани во одбранбените индустрии на земјите од ЕУ, како што се Италија и Шведска.

Доколку трети земји како САД, ОК и Турција сакаат да учествуваат во иницијативата, тие ќе мора да потпишат одбранбено и безбедносно партнерство со ЕУ, објаснуваат извори за ФТ.

Разговорите меѓу Лондон и Брисел за таков пакт започнаа, но беа блокирани од барањата за поширок договор меѓу ЕУ и Обединетото Кралство, кој исто така би вклучил контроверзни прашања како што се правата за риболов и миграцијата.

Исклучувањето на ОК и Турција ќе создаде значителни главоболки за големите европски одбранбени компании со блиски врски со производителите или добавувачите на овие пазари.

Запрашан за позицијата на Обединетото Кралство за правилата за новиот фонд на ЕУ во вторникот, британски официјален претставник рече: „Ние сме подготвени да работиме заедно на европската одбрана во интерес на пошироката европска безбедност, да спречиме фрагментација на европските одбранбени пазари и да создадеме правни структури кои ќе им овозможат на земјите-членки да бидат партнери со трети земји“.

Висок извор од одбранбената индустрија на Обединетото Кралство рече дека ова е „сериозна загриженост“, додавајќи: „Гледаме огромни можности и правилно е што Обединетото Кралство се гледа како дел од Европа. Но, ако ЕУ - и особено Франција - се повеќе комерцијално ориентирани во овој поглед, тогаш тоа ја поткопува целата филозофија на заедничка и обединета Европа во однос на одбраната и безбедноста.

Претходните француски напори за ограничување на одбранбените трошоци за компаниите од ЕУ наидоа само на силен отпор од земји како Германија, Италија, Шведска и Холандија, кои имаат блиски врски со одбранбените производители надвор од ЕУ.

Предлогот мора да биде одобрен од мнозинството земји од ЕУ.

Според условите на планот, земјите од ЕУ ќе можат да ги трошат заемите на производи кои користат компоненти од Норвешка, Јужна Кореја, Јапонија, Албанија, Молдавија, Северна Македонија и Украина.