„Хроники од челик“ – блескава изложба во БАН што го оживува средновековниот дух

Во срцето на Софија, во величествениот простор на Националниот археолошки институт со музеј при Бугарската академија на науките (БАН), беше отворена изложбата „Хроники од челик. Ладно оружје од бугарското средновековие“ – настан од исклучителна културна и научна важност кој нуди уникатен поглед кон воената историја на Балканот.

Оваа ретка и богата поставка, отворена на 11 декември, ја претставува милениумската традиција на оружјето и војувањето преку околу 120 автентични мечеви, сабји, борбени ножеви и нивни делови, создадени и користени во периодот од VI до XVII век. Сместена во реномираниот научен храм – БАН, изложбата претставува кулминација на долгогодишен истражувачки труд од врвни научници и археолози.

Доц. д-р Христо Попов, директор на Националниот археолошки институт, истакна дека ова не е само изложба, туку и еманација на сериозен научен подвиг, базиран на длабока анализа, систематизација и документирање на средновековното оружје. Секој експонат е прецизно измерен, опишан и фотографиран, а дел од нив се анализирани и на хемиско ниво со современи технологии. Едно од најимпресивните откритија е сложената украсна орнаментика на едно од оружјата, откриена со рендгенографија – што го прави најбогато декорираниот меч досега пронајден на бугарска територија.

На отворањето присуствуваа највисоки претставници на културниот и научниот живот во земјата – претседателката на БАН, чл.-кор. Евелина Славчева, министерот за култура Најден Тодоров, и проф. Нели Косева, главен научен секретар. Нивното присуство беше силен знак за поддршка на оваа важна иницијатива.

Меѓу врвните експонати се издвојуваат:

• еднорачниот меч од с. Златар, општина Велики Преслав,
• сабја од „бугарски тип“ од областа на Червен бряг,
• меч со украсено острие од Преславска планина,
• долг меч од богатата колекција на самиот Институт.

Изложбата се реализира во соработка со 28 историски и археолошки музеи од цела Бугарија, кои великодушно ги отстапија своите највредни предмети – дел од нив се изложуваат пред јавноста за првпат.

„Хроники од челик“ е не само културен, туку и дипломатски амбасадор на бугарското културно наследство, бидејќи е вклучена во официјалниот календар на Министерството за култура за делегатите на 47-та сесија на Комитетот за светско наследство на УНЕСКО, што ќе се одржи во јули 2025 година.

Посетителите ќе можат да ја видат изложбата во салата за привремени поставки на НАИМ – БАН до 30 септември 2025 година.