САД ќе потрошат речиси 1 трилион долари за нуклеарниот арсенал во следната деценија
Одржувањето, модернизацијата и управувањето со нуклеарниот арсенал на САД ќе чини вртоглави 946 милијарди долари во текот на следните десет години, или околу 95 милијарди долари годишно — повеќе отколку што добиваат многу федерални агенции.
Оваа бројка, објавена од Конгресната буџетска канцеларија, предизвика силни реакции кај критичарите кои тврдат дека Вашингтон троши огромни средства без јасна стратегија или дека делови од нуклеарната тријада се застарени.
Заедничките планови на Министерството за одбрана и Министерството за енергетика за периодот 2025–2034 година достигнуваат скоро 1 трилион долари.
Овие податоци се појавуваат во време на зголемена глобална тензија — од судирите меѓу Индија и Пакистан до изјавата на Американското воздухопловство дека се потребни нови силоси за ракетите Sentinel, кои веќе се соочуваат со доцнење и надминување на буџетот.
„Овие огромни трошоци не беа предвидени кога започна програмата за нуклеарна модернизација“, вели Грег Мело, директор на истражувачката група од Лос Аламос, која ги следи активностите на Националната администрација за нуклеарна безбедност (NNSA).
„Нема да има враќање на 'херојскиот режим на производство' на нуклеарно оружје“, додава тој. „Дури и ако Конгресот одобри дополнителни 100 или 200 милијарди долари, системот што го произведува оружјето нема да може да реагира ефикасно со години – ако воопшто реагира.“
Надвор од модернизацијата на инфраструктурата, како што е објектот Savannah River, трошоците опфаќаат и нови проекти како Sentinel ракетите, бомбардерот B-21 Raider, новото далекосежно стелт оружје и подморниците од класата Columbia.
Се поставува прашањето како сегашната потреба за ефтино масовно оружје (како дронови и артилериски гранати) се судира со скапите, но ретко користени нуклеарни резерви.
Според Конгресната буџетска канцеларија, програмите за набавка на нуклеарно оружје претставуваат речиси 12% од планираните набавки на Министерството за одбрана во наредната деценија — што значи дека ќе се мора да се направат „тешки избори“ за кои програми ќе се приоритетизираат.
Извршниот директор на Асоцијацијата за контрола на оружјето, Дарил Кимбал, во текст објавен овој месец, предупредува дека „експоненцијалните“ трошоци одземаат средства од „други, поважни човекови потреби и приоритети за националната безбедност“.
Бизнис лидери тврдат дека процесот може да се направи поефикасен.
„Она што го гледаме е итна потреба владата на САД, особено во областа на нуклеарната одвратност, да бара можности за соработка со приватниот сектор“, вели Џеј-Си Бтаиш, основач на компанијата Fuse.
Fuse има амбиција да стане „нов главен играч во нуклеарната безбедност“, како што вели Бтаиш. Меѓу советниците се поранешната директорка на NNSA, Лиса Гордон-Хејгерти, и пензионираниот адмирал Чарлс Ричард, поранешен шеф на Стратешката команда.
„Трендот на зголемени трошоци и доцнење со роковите само ќе продолжи“, предупредува Бтаиш. „А како земја, не можеме да си го дозволиме тоа.“