САД: Русија и Кина ја доведуваат орбитата на работ на војна

Авторитарните режими во Москва и Пекинг ја трансформираат вселената во фронт за притисок и заплашување, предупреди началникот на американската Вселенска команда, генерал Б. Ченс Салцман, на безбедносниот самит на Politico (15 мај). Според него, агресивните потези на Русија и Кина – од кибер-напади врз сателити во текот на инвазијата врз Украина до демонстративно уништување на сопствени објекти на орбита – покажуваат „необуздана непромисленост“ и ризик од широка ескалација.

„Оневозможувањето на една земја да пристапи до нејзините вселенски способности носи значајна воена предност“, нагласи Салцман, посочувајќи го руското заглушување на комуникациите и злогласниот кибер-удар врз Viasat што остави десетици илјади корисници без интернет во Украина и Европа.

Генералот потсети дека Москва – веднаш пред нападот врз Украина – уништи сопствен сателит со анти-сателитска ракета, создавајќи облак отпад во орбитата, а сега прoсувира и поставување на нуклеарно оружје во вселената. Таквите чинeња „се јасна порака дека Кремљ гледа на вселената како на бојно поле“, рече тој.

Кина, пак, експресно ја пополнува орбитата со стотици сензорски сателити – т. н. „kill web“ – мрежа која во реално време би обезбедила цели за далекуметни ракети против американски и сојузнички сили во Индо-Пацификот. „Тоа е џиновски чадор од прецизни, долгорочни оружја под кои нашите војници би влегле уште пред да стигнат да извршат задача“, предупреди Салцман.

Американски одговор: „Златен купол“ и сојузничка научна коалиција

Администрацијата на претседателот Доналд Трамп веќе реагираше со извршната наредба „Златен купол“ (27 јануари), барајќи национален анти-ракетен штит со силна улога на Вселенската команда. Системот планира повеќеслоен „радар-и-копје“ концепт: околу илјада сателити за следење и две стотини вооружени пресретнувачи што би ги неутрализирале ракетите секунди по лансирање. SpaceX, заедно со Palantir и Anduril, е фаворит да ја изгради првата, набљудувачка фаза на констелацијата.

На 13 мај, високи претставници на Пентагон сведочеа пред Сенатот дека Golden Dome е „генерациски скок“ кој мора да ја покрие целата територија – од морското дно до највисоката орбита – и да се справи не само со класични МБР, туку и со хиперсонични, крстосувачки и орбитални закани.

Вселената како арена за демократија и истражувања

Американската контра-стратегија оди подалеку од гола одбрана: Artemis програмата со партнерите од Европа, Јапонија и Канада веќе гради трајна човечка станица околу Месечината, спроти руско-кинеската „Меѓународна лунарна истражувачка станица“ – проект со јасни воени димензии.

Во контекст на балканската евро-атлантска интеграција, Македонија има можност да се приклучи кон европските истражувачки кластери и да вложи во STEM-образование кое ќе ѝ донесе место во синџирот на новата, демократска вселенска економија.

„Слободната, безбедна и чиста орбита е предуслов за сè – од GPS и метеоролошки прогнози до телеконференции и навигација на трактори во Штип. Ако дозволиме автократии да ја загадат или милитаризираат, ја гасиме сопствената иднина“, заклучи еден од сенаторите на сослушувањето.