17 декември 2025
• од Станча Јаќимовски
Донаторството во Бугарија забележа исклучително силна 2024 година, при што вкупниот износ на донирани средства достигна 240,2 милиони лева. Тоа претставува раст од 74 проценти во однос на претходната година, покажува годишната анализа на Бугарскиот донаторски форум (БДФ). Анализата е изработена врз основа на податоци од Националната агенција за приходи, Националниот статистички институт, финансиски извештаи на фондации и донаторски платформи, мобилни оператори, како и национално репрезентативно социолошко истражување. Сите податоци се прикажани во номинални вредности и не се коригирани според инфлацијата или куповната моќ.
Номиналното зголемување изнесува повеќе од 102 милиони лева и главно доаѓа од корпоративниот сектор, кој сè појасно се наметнува како клучен двигател на донаторската екосистема во земјата. Повеќе од половина од сите донирани средства во текот на годината се обезбедени од компании. Корпоративните донации достигнаа 140,5 милиони лева, што е повеќе од двојно зголемување во споредба со 2023 година. Овој раст не е резултат на поединечна голема криза, каква што традиционално ја поттикнува донаторската активност, туку на подлабока промена во однесувањето на бизнисот.
Анализата укажува на јасно поместување кон поструктурирани и долгорочни корпоративни програми. Сè поголем број компании го интегрираат донаторството во своите ESG-стратегии, поврзувајќи го со образование, социјална поддршка, одржлив развој и работа со локалните заедници. Се зајакнуваат повеќегодишните партнерства и конкурсните грантови, кои овозможуваат мерлив ефект и подобра отчетност.
Интересен податок е што, и покрај рекордниот обем на средства, уделот на компании кои реално пријавуваат донации останува исклучително мал – само 0,57 проценти од сите фирми што поднеле даночни пријави. Ова укажува дека растот се должи на поголеми донации од ограничен круг активни донатори, а не на масовно вклучување на бизнис-секторот.
Донациите од фондации во 2024 година достигнаа 51,2 милиони лева, што претставува умерен номинален раст во однос на претходната година. Сепак, нивната релативна тежина во вкупната структура се намалува поради силниот скок кај корпоративните донации. Фондациите ја задржуваат својата водечка улога во поддршката на образованието, науката, културата и човековите права – области кои и понатаму се послабо застапени во корпоративното донаторство. Тие остануваат клучен извор на финансирање за чувствителни општествени теми и за организациите од граѓанскиот сектор.
Индивидуалното донаторство исто така бележи импресивен раст од 84 проценти на годишно ниво, достигнувајќи речиси 48 милиони лева. Податоците покажуваат јасна промена во навиките: уделот на симболичните донации значително се намалува, додека донациите над 100 лева веќе сочинуваат една третина од сите индивидуални донации. Онлајн каналите добиваат сè поголемо значење, при што уделот на дигиталните донации се удвојува за една година. Во исто време, донаторските СМС-пораки ја губат својата релативна тежина, иако остануваат важен инструмент за итни кампањи.
Во текот на 2024 година, бугарските општини добиле донации во вредност од над 44 милиони лева, при што речиси половина од нив се непарични – во форма на инфраструктура, услуги, материјали и недвижности. Главни донатори повторно се компаниите, најчесто во општините каде што ја развиваат својата основна дејност. Оваа практика ја нагласува улогата на донаторството како инструмент за локално економско и социјално влијание, но воедно ја истакнува и потребата од поголема транспарентност и единствени стандарди за известување за непаричните донации.
Рекордните податоци за 2024 година се појавуваат во контекст на политичка нестабилност, изборна година и зголемен притисок врз граѓанскиот сектор. Токму во ваков амбиент, растечкото донаторство може да се разгледува како индикатор за релативна економска стабилност и за зголемена зрелост на бизнисот во однос на неговата општествена улога.
Главниот предизвик во наредниот период останува проширувањето на базата на активни донатори – и меѓу компаниите и меѓу поединците. Анализата покажува дека потенцијалот е значителен, но неговата реализација ќе бара подобра комуникација, поедноставени механизми и повисоко ниво на доверба во системот.
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден

