Орбан ја кочи европската иницијатива за руските замрзнати средства, Брисел бара правен заобиколен пат

TEMU

#1 Најпродаван артикл

Сет од 5 парчиња заштитник на кабли, прекривка за заштита на кабли од ТПУ, додатоци за заштита на кабли, без батерија, за мобилни телефони, комплет за заштита на податочни линии

4.8 (10276)

54 ден

-73%

206 ден

Купи сега

СВЕТ

Орбан ја кочи европската иницијатива за руските замрзнати средства, Брисел бара правен заобиколен пат

27 септември 2025

• од Тодор Вангелов

Планот на Европската унија да конфискува замрзнати руски средства во вредност од 140 милијарди евра и да ги позајми на Украина се соочува со силна пречка – унгарскиот премиер Виктор Орбан. Но, Европската комисија верува дека пронашла правен механизам за да го исклучи Будимпешта од процесот на одлучување.

Според правилата, ваква драматична мерка би барала едногласност од сите 27 земји членки, што на Орбан – најблискиот сојузник на Владимир Путин во ЕУ – му дава право на вето. Имајќи го предвид долгогодишниот став на Унгарија против санкции кон Кремљ, европските правници работат на план со кој одлуката за т.н. „Репарациски заем“ би можела да се донесе со квалификувано мнозинство.

Како правна основа, Комисијата се повикува на заедничка изјава на лидерите на ЕУ од 19 декември минатата година, каде што сите – вклучително и Орбан – се согласија дека „руските средства треба да останат замрзнати сè додека Москва не ја прекине агресијата врз Украина и не ја обештети за штетата“.

Отпор од Белгија и Словачка

Иако правниот трик би можел да го изолира Орбан, ЕУ ќе мора да се справи и со други скептици. Словачка има поумерен, Русија-пријателски став, а Белгија предупредува дека радикалниот потег може да ја изложи земјата и финансиската институција „Еуроклир“, каде што се чуваат најголемиот дел од руските средства, на правни одмазди од Москва.

„Да ги земеме парите на Путин, а ризикот да остане кај нас? Тоа нема да се случи,“ изјави белгискиот премиер Барт Де Вевер во Њујорк, на маргините на Генералното собрание на ОН. Сепак, тој додаде дека Белгија е подготвена да разговара, под услов другите земји да гарантираат за можните загуби преку заеднички обврзници.

Европска поддршка и поделби

Главни поддржувачи на планот се Германија, Шпанија, Полска и балтичките земји, додека Франција и Италија досега беа повоздржани за вакви креативни решенија.

Европските лидери ќе се сретнат следната недела во Копенхаген за неформални разговори, додека официјалната одлука е закажана за самитот на крајот на октомври. Финансиските министри прво ќе ја разгледаат правната рамка на состанок во Луксембург на 10 октомври.

140 милијарди евра на маса

Поголемиот дел од руските државни средства, претежно вложени во западни обврзници, од 2022 година се замрзнати и веќе се претворени во готовина на сметки кај Европската централна банка.

Комисијата предлага заемот да се исплаќа во транши, со цел да се покријат украинските буџетски потреби и да се зајакне европската одбранбена соработка.

Но, дипломатите предупредуваат: користењето на стари политички изјави како правна основа може да создаде опасен преседан. „Унгарија има доволно аргументи да покрене правна постапка,“ изјави еден европски дипломат.

Целта на Брисел, сепак, е јасна – да обезбеди доволна поддршка за да го изолира Орбан и да се одблокира пристапот до руските милијарди за Украина.