23 октомври 2025
• од Тодор Вангелов
Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп за првпат воведе економски санкции против руските енергетски гиганти, обвинувајќи го Кремљ за „недостаток на сериозна посветеност на мировен процес за завршување на војната“. Паралелно, и Европската Унија усвои нов пакет рестриктивни мерки, насочени кон зголемување на притисокот врз Москва за итен прекин на огнот во Украина.
Ова претставува прв случај вториот мандат на Трамп да преземе директни економски мерки против Русија — чекор кој досега го одложуваше во надеж дека неговиот руски колега Владимир Путин ќе прифати дипломатско решение за војната.
„Сега е време да се запре убивањето и да се постигне итен прекин на огнот,“ изјави американскиот секретар за финансии, Скот Бесент. „Со оглед на одбивањето на претседателот Путин да ја прекине оваа бесмислена војна, Министерството за финансии ги санкционира двете најголеми нафтени компании во Русија кои го финансираат воениот апарат на Кремљ. Подготвени сме да преземеме и дополнителни мерки ако е потребно.“
Санкциите на САД ги таргетираат „Роснефт“ и „Лукоил“, при што првата е ставена и на европската црна листа. Брисел одлучи да не ја санкционира „Лукоил“ поради долгорочни енергетски договори со Унгарија и Словачка.
Одлуката доаѓа веднаш по откажувањето на планираниот самит во Будимпешта меѓу Трамп и Путин, откако Вашингтон процени дека руската позиција останува непроменета.
„Ја откажав средбата со претседателот Путин. Не ми се чинеше исправно да се одржи,“ рече Трамп.
Претходно, секретарот Бесент имаше разговор со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, која е меѓу најгласните поддржувачи на засилени економски мерки против Москва.
„Ова е јасен сигнал од двете страни на Атлантикот дека ќе го одржиме колективниот притисок врз агресорот,“ порача фон дер Лајен.
Во Брисел, амбасадорите на земјите-членки усвоија 19-ти пакет санкции од почетокот на војната во февруари 2022 година. Договорот беше постигнат откако словачкиот премиер Роберт Фицо го повлече ветото поврзано со енергетските цени и автомобилската индустрија.
Најзначајната мерка е првата забрана за увоз на руски течен природен гас (ЛНГ), што ќе стапи на сила на 1 јануари 2027 година. Ова ќе им овозможи на земјите како Белгија, Франција, Холандија, Шпанија и Португалија да ги раскинат долгогодишните договори со Москва без правни последици.
Дополнително, санкциите забрануваат сите трансакции со „Роснефт“ и „Гаспром Њефт“, а уште 117 танкери од „сенковитата флота“ се додаваат на листата на забранети пловни објекти — со што вкупниот број достигна 558. Овие бродови ќе имаат забрана за влез во пристаништа и користење на европски услуги.
Пакетот вклучува и финансиски мерки насочени кон неколку руски банки, платежни системи, специјални економски зони, криптоплатформи и 45 компании осомничени за помагање во заобиколување на санкциите, вклучително и 12 во Кина и Хонг Конг.
Нов елемент е механизам за ограничување на движењето на руските дипломати во Шенген-зоната. Секој дипломат или член на семејство ќе мора најмалку 24 часа однапред да ја извести земјата низ која патува, а државите-домаќини ќе имаат право да одбијат транзит.
Во образложението, Европската служба за надворешно дејствување посочува дека руските дипломати „често се вклучени во активности кои придонесуваат за агресијата против Украина, особено преку ширење на пропагандата и дезинформации“.
Очекувањата се 19-тиот пакет санкции да биде формално усвоен во четврток, непосредно пред почетокот на самитот на ЕУ во Брисел. Европските лидери се надеваат дека координираниот потег со САД ќе го засили меѓународниот притисок врз Кремљ за прекин на војната.
Со ова, трансатлантските сојузници испраќаат порака дека економските мерки ќе продолжат — и ќе се засилуваат — сè додека Москва не се согласи на прекин на огнот и преговори за мир.
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден