05 јуни 2025
• од Станча Јаќимовски
С. Македонија се наоѓа пред сериозен историски пресврт, на работ на опасна политичка и економска бура, предупредува аналитичарот Мерсел Биљали во силно критичка колумна која го опишува националниот курс како патување низ пустина без компас, изнемоштено од инает, политички авантуризам и етнички поделби.
Во драматична алегорија, Биљали ја споредува македонската транзиција со човек кој изнемоштен талка низ пустина и одбива да се напие вода — вода што ја симболизира шансата за спас и напредок. Политичките елити, според него, свесно ја држат земјата жедна, додека одбиваат патокази кои водат кон стабилност.
Особено жестока е критиката кон ВМРО-ДПМНЕ, за која тврди дека не само што ја игнорира „водата“, туку создава дополнителна жештина преку опасни етнички игри. Партијата, според него, се движи по патот на „фудбалерот од црната листа“, разгорувајќи омраза која може да резултира со експлозија – и сѐ тоа во име на лажно „чесно владеење“.
Потресни се и податоците за енормниот јавен долг: од 7,7 милијарди евра за само четири месеци скокнал на 14,3 милијарди. Секој граѓанин, според Биљали, сега должи по над 9.000 евра – должничка реалност полоша и од грчката. Наместо неповратни средства од ЕУ, Владата се задолжува, наводно, и за да прифати мигранти од Велика Британија — договор што наликува на „шведска маса“ за локалните олигарси.
Биљали ја обвинува актуелната и поранешната власт за историско промашување: бегање од патот кон Европската Унија, омаловажување на уставните измени и поттикнување националистичка реторика. Уште поостра е критиката кон ВМРО-ДПМНЕ, која, според него, ја пропуштила шансата Македонија да биде членка на ЕУ уште во 2004 година. Наместо тоа, Македонија остана заложник на меѓуетнички тензии и лични фрустрации на политичките лидери.
Еден од најалармантните делови од анализата се однесува на дискриминацијата во вработувањето, особено во Технолошко-индустриските зони, каде што само 2,8% од вработените се Албанци. Биљали вели дека ова е класичен пример на системска нееднаквост, со можен потенцијал за дестабилизација, особено кога недостасуваат институционални механизми за балансиран развој и отчетност.
Колумната завршува со силна метафора: државата ја вози „случаен возач“ кој, поради неспособност, може да нè однесе во бездна. Политиката на инает и национализам, вели Биљали, не само што нè држи во политички пубертет, туку и создава услови за етничка и институционална криза од која тешко ќе се извлечеме.
Во време кога се бара државничка зрелост, Биљали предупредува дека недостатокот на рационалност и визија кај политичките елити може да резултира со колективна катастрофа. Македонија е навистина пред опасна бура. Прашање е – дали има кој да го сврти кормилото?
Пишува: Мерсел Биљали
05 јуни 2025
• од Станча Јаќимовски
С. Македонија се наоѓа пред сериозен историски пресврт, на работ на опасна политичка и економска бура, предупредува аналитичарот Мерсел Биљали во силно критичка колумна која го опишува националниот курс како патување низ пустина без компас, изнемоштено од инает, политички авантуризам и етнички поделби.
Во драматична алегорија, Биљали ја споредува македонската транзиција со човек кој изнемоштен талка низ пустина и одбива да се напие вода — вода што ја симболизира шансата за спас и напредок. Политичките елити, според него, свесно ја држат земјата жедна, додека одбиваат патокази кои водат кон стабилност.
Особено жестока е критиката кон ВМРО-ДПМНЕ, за која тврди дека не само што ја игнорира „водата“, туку создава дополнителна жештина преку опасни етнички игри. Партијата, според него, се движи по патот на „фудбалерот од црната листа“, разгорувајќи омраза која може да резултира со експлозија – и сѐ тоа во име на лажно „чесно владеење“.
Потресни се и податоците за енормниот јавен долг: од 7,7 милијарди евра за само четири месеци скокнал на 14,3 милијарди. Секој граѓанин, според Биљали, сега должи по над 9.000 евра – должничка реалност полоша и од грчката. Наместо неповратни средства од ЕУ, Владата се задолжува, наводно, и за да прифати мигранти од Велика Британија — договор што наликува на „шведска маса“ за локалните олигарси.
Биљали ја обвинува актуелната и поранешната власт за историско промашување: бегање од патот кон Европската Унија, омаловажување на уставните измени и поттикнување националистичка реторика. Уште поостра е критиката кон ВМРО-ДПМНЕ, која, според него, ја пропуштила шансата Македонија да биде членка на ЕУ уште во 2004 година. Наместо тоа, Македонија остана заложник на меѓуетнички тензии и лични фрустрации на политичките лидери.
Еден од најалармантните делови од анализата се однесува на дискриминацијата во вработувањето, особено во Технолошко-индустриските зони, каде што само 2,8% од вработените се Албанци. Биљали вели дека ова е класичен пример на системска нееднаквост, со можен потенцијал за дестабилизација, особено кога недостасуваат институционални механизми за балансиран развој и отчетност.
Колумната завршува со силна метафора: државата ја вози „случаен возач“ кој, поради неспособност, може да нè однесе во бездна. Политиката на инает и национализам, вели Биљали, не само што нè држи во политички пубертет, туку и создава услови за етничка и институционална криза од која тешко ќе се извлечеме.
Во време кога се бара државничка зрелост, Биљали предупредува дека недостатокот на рационалност и визија кај политичките елити може да резултира со колективна катастрофа. Македонија е навистина пред опасна бура. Прашање е – дали има кој да го сврти кормилото?
Пишува: Мерсел Биљали
05 јуни 2025
• од Станча Јаќимовски
С. Македонија се наоѓа пред сериозен историски пресврт, на работ на опасна политичка и економска бура, предупредува аналитичарот Мерсел Биљали во силно критичка колумна која го опишува националниот курс како патување низ пустина без компас, изнемоштено од инает, политички авантуризам и етнички поделби.
Во драматична алегорија, Биљали ја споредува македонската транзиција со човек кој изнемоштен талка низ пустина и одбива да се напие вода — вода што ја симболизира шансата за спас и напредок. Политичките елити, според него, свесно ја држат земјата жедна, додека одбиваат патокази кои водат кон стабилност.
Особено жестока е критиката кон ВМРО-ДПМНЕ, за која тврди дека не само што ја игнорира „водата“, туку создава дополнителна жештина преку опасни етнички игри. Партијата, според него, се движи по патот на „фудбалерот од црната листа“, разгорувајќи омраза која може да резултира со експлозија – и сѐ тоа во име на лажно „чесно владеење“.
Потресни се и податоците за енормниот јавен долг: од 7,7 милијарди евра за само четири месеци скокнал на 14,3 милијарди. Секој граѓанин, според Биљали, сега должи по над 9.000 евра – должничка реалност полоша и од грчката. Наместо неповратни средства од ЕУ, Владата се задолжува, наводно, и за да прифати мигранти од Велика Британија — договор што наликува на „шведска маса“ за локалните олигарси.
Биљали ја обвинува актуелната и поранешната власт за историско промашување: бегање од патот кон Европската Унија, омаловажување на уставните измени и поттикнување националистичка реторика. Уште поостра е критиката кон ВМРО-ДПМНЕ, која, според него, ја пропуштила шансата Македонија да биде членка на ЕУ уште во 2004 година. Наместо тоа, Македонија остана заложник на меѓуетнички тензии и лични фрустрации на политичките лидери.
Еден од најалармантните делови од анализата се однесува на дискриминацијата во вработувањето, особено во Технолошко-индустриските зони, каде што само 2,8% од вработените се Албанци. Биљали вели дека ова е класичен пример на системска нееднаквост, со можен потенцијал за дестабилизација, особено кога недостасуваат институционални механизми за балансиран развој и отчетност.
Колумната завршува со силна метафора: државата ја вози „случаен возач“ кој, поради неспособност, може да нè однесе во бездна. Политиката на инает и национализам, вели Биљали, не само што нè држи во политички пубертет, туку и создава услови за етничка и институционална криза од која тешко ќе се извлечеме.
Во време кога се бара државничка зрелост, Биљали предупредува дека недостатокот на рационалност и визија кај политичките елити може да резултира со колективна катастрофа. Македонија е навистина пред опасна бура. Прашање е – дали има кој да го сврти кормилото?
Пишува: Мерсел Биљали