Во прес-конференција, пратеникот на Демократската унија за интеграција (ДУИ), Арбер Адеми, изрази длабока загриженост околу наодите на Европската комисија во Извештајот за напредокот за 2025 година, со посебен акцент на Кластерот 2: Внатрешен пазар. Како што пренесува Tetovasot, Адеми го оцени документот како „јасен, директен и исклучително алармантен“.
Според него, Европската комисија утврдува дека Северна Македонија нема постигнато потребен напредок во хармонизацијата со европските стандарди и во функционирањето на внатрешниот пазар, што има директни последици врз граѓаните и бизнисите.
Длабоки пречки во шест клучни области
Адеми истакна дека ЕУ посочува сериозни забелешки во сите главни компоненти на вториот кластер:
1. Слободно движење на стоки
- Европските стандарди се применуваат делумно.
- Хармонизацијата со директивите е недоволна.
- Инспекторатите и сертификациските тела се со ограничени капацитети.
„Ова претставува директен ризик за квалитетот на производите и безбедноста на граѓаните“, потенцира Адеми.
2. Конкуренција
- Комисијата за заштита на конкуренцијата не е оценета како ефикасна.
- Политичките интервенции и селективните субвенции го нарушуваат пазарот.
3. Заштита на потрошувачите
- Напредокот е минимален.
- Владата нема функционални механизми за заштита на граѓаните од неправични практики.
4. Услуги и капитал
- Лиценцирањето и административните процедури се застарени и политизирани.
- Бюрократските бариери ги одвраќаат професионалците и инвеститорите.
5. Интелектуална сопственост
- Пиратеријата и фалсификувањето остануваат широко распространети.
- Институциите не постигнуваат конкретни резултати.
6. Јавни набавки
- И покрај модернизираната законска рамка, имплементацијата е слаба.
- ЕУ нотира ниска транспарентност и висок ризик од корупција.
Загрозени средствата од Планот за раст за Западен Балкан
Адеми предупреди дека доцнењата во реформите предвидени со Growth Plan for the Western Balkans сериозно ја загрозуваат можноста Северна Македонија навреме да ги повлече европските финансиски средства.
„Ова е аларм за економијата на секое семејство“, изјави тој, додавајќи дека средствата се исплаќаат само со реален реформски напредок.
Оценката на ДУИ
Според Адеми и ДУИ:
- државата не обезбедува функционален и правичен пазар,
- бизнисите се изложени на нелојална конкуренција,
- потрошувачите не се доволно заштитени,
- економијата е ранлива на злоупотреби и неформалност,
- а земјата ризикува да изгуби значајни средства од ЕУ.
Ангажманот на ДУИ
ДУИ, како што истакна Адеми, останува посветена Северна Македонија:
- целосно да го усогласи законодавството со европското право (acquis),
- да обезбеди фер и транспарентна конкуренција,
- да ја зајакне заштитата на потрошувачите,
- да го забрза спроведувањето на Планот за раст,
- и да изгради модерна економија интегрирана со европски стандарди.
„Без длабоки реформи и без динамика во Планот за раст, европската интеграција останува само неиздржано ветување,“ заклучи Адеми.