26 октомври 2025
• од Станча Јаќимовски
Процесот на европска интеграција на Северна Македонија повторно е во фокусот на европската јавност. По последните изјави од високи претставници на Европската унија и од регионот, станува јасно дека иднината на земјата зависи од нејзината подготвеност да ги исполни обврските што произлегуваат од Договорот со Бугарија и европските принципи на добрососедство.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, за време на својата посета на Скопје беше исклучително јасна: единствениот пат кон отворање на преговорите со ЕУ е преку уставните измени.
„Храбриот чекор што треба да го направи Северна Македонија е промена на Уставот. Тоа е клучот кон иднината во Европската унија,“ изјави фон дер Лајен.
Со ова, Брисел уште еднаш порача дека Северна Македонија е целосно поддржана, но дека напредокот зависи од нејзината подготвеност да ги спроведе реформите и да ги вгради европските вредности во своето општество.
Австрискиот европратеник Томас Вајц го потсети Скопје дека не треба да го изгуби моментот и дека уставните измени се чекор на зрелост и доверба.
„Вклучувањето на бугарската заедница во Уставот е чин на европска зрелост и признание на заедничката историја и култура. Тоа не е закана за идентитетот, туку можност за градење на посилна иднина во европското семејство,“ изјави Вајц.
Оваа порака го рефлектира духот на европската солидарност – почит кон различностите, но и признавање на заедничките корени што ги поврзуваат двата народа.
Бугарскиот претседател Румен Радев јасно нагласи дека вклучувањето на Бугарите во Уставот не треба да се гледа како притисок, туку како природен чекор кон признавање на историската и културна поврзаност меѓу двата народа.
„Ова не е политички услов, туку прашање на почит и европска вредност – еднаквост на сите заедници во регионот,“ изјави Радев, барајќи од Скопје зрел пристап и разбирање.
Тој доби поддршка од унгарскиот претседател Тамаш Сујок, како и од премиерот Виктор Орбан, кој е долгогодишен пријател на Македонија и поддржувач на нејзиниот пат кон ЕУ.
Премиерот Христијан Мицкоски најави дека Владата ќе работи на создавање услови за консензус околу уставните измени, но и дека очекува јасни гаранции од ЕУ дека по нив нема да има нови барања.
„Северна Македонија сака да биде дел од европското семејство, но со зачуван национален идентитет и взаемна доверба,“ изјавија владини извори.
Ова укажува на нов, попрагматичен пристап кој го отвора патот за дијалог со Софија и за унапредување на добрососедските односи.
Европската унија повторно порача дека вратите остануваат отворени за Северна Македонија, но и дека напредокот ќе зависи од конкретни дела. Земјите како Австрија, Словенија, Германија и Италија активно поддржуваат реформи што ќе го забрзаат проширувањето кон Западен Балкан, но и ќе ја поттикнат стабилноста во регионот.
Министерката за Европа на Австрија, Клаудија Плакoлм, за време на посетата на Скопје истакна дека „вистинското европејство се мери со подготвеноста за компромис и пријателство со соседите“.
Главната пречка остануваат уставните измени со кои бугарската заедница треба да биде вклучена во Преамбулата на Уставот. Но, овој чекор не треба да се гледа како наметнат услов, туку како чин на прифаќање на реалноста – дека во Северна Македонија постои историски и културен мост со бугарскиот народ, кој може да биде темел на ново европско пријателство.
Судбината на европската интеграција на Северна Македонија е во нејзини раце. Прифаќањето на уставните измени ќе биде сигнал дека земјата е подготвена за вистинско европејство – засновано на добрососедство, меѓусебна почит и заедничка иднина со Бугарија во рамките на Европската унија.
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден

