11 декември 2025
• од Станча Јаќимовски
Пазарот на недвижности во Северна Македонија продолжува да ја демонстрира својата нарушена логика, при што цените растат со темпо кое сè потешко може да се оправда со реалните економски параметри. Последните податоци од Регистарот за цени и закупнини откриваат апсурдни примери – меѓу кои и продажба на гаража во Аеродром за над 30 илјади евра – што отвора сериозни прашања за функционирањето, регулирањето и здравјето на овој пазар.
Продажбата на гаража од 24 квадратни метри по цена од 1.854.000 денари, односно над 30 илјади евра, веќе не е исклучок туку сигнал за процес кој излегол од контрола. Кога квадрат во гаража чини речиси 77.000 денари, станува јасно дека пазарот се движи во насока што ја одразува не економската логика, туку шпекулацијата, недостигот на регулација и отсуството на државни мерки.
Истовремено, најскапиот стан во Центар е продаден за 2.857 евра по квадрат, а куќа во истата општина достигнала цена од над 1,1 милион евра. Станбениот простор, кој треба да биде основно човеково право и предуслов за квалитетен живот, станува луксуз достапен само за малкумина.
Особено алармантен е податокот дека цените на становите во Охрид пораснале за 27 проценти за само половина година – раст што во развиени економии се случува за неколку години, а не за шест месеци. Трендот е речиси идентичен во Центар, Тетово и Битола, каде растот се движи меѓу 20 и 22 проценти. Овој скок сугерира дека пазарот е под силно влијание на шпекулативни инвеститори, додека локалното население станува сè повеќе маргинализирано.
Од друга страна, бројот на купопродажби расте за 8,9 проценти на годишно ниво, што Катастарот го толкува како знак за „подобрени услови за финансирање и зголемена доверба“. Но овој заклучок е, во најмала рака, проблематичен. Наместо доверба, податоците повеќе упатуваат на панична трка по квадратен метар – уплашени граѓани кои купуваат „пред да стане уште поскапо“ и инвеститори кои профитираат од ваквата атмосфера.
Пазарот на недвижности во првата половина од 2025 година достигнал вредност од 515,9 милиони евра – раст од 15,5 проценти. Доминираат транзакции со земјоделско земјиште и шуми (32,8 проценти) и станови (32,5 проценти). Ова покажува дека недвижностите се третираат како финансиски производ, а не како општествена потреба.
Растот на обемот на купопродажби во Центар (32 проценти), Гази Баба и Штип (по 28 проценти) ја зацврстува сликата дека дел од општините стануваат инвестициони полигони. Во исто време, Аеродром – кој со години важеше за „пазар на масовна продажба“ – бележи пад од 29 проценти, што укажува на заситување или на премин на капиталот во други општини каде профитот е поголем.
Најскандалозно од сè е отсуството на јасна стратегија за регулирање на пазарот. Во земји со стабилен пазар, вакви одстапувања би предизвикале институционална реакција – од даночни мерки за шпекулативно купување, до субвенции за прво купување на стан. Кај нас, вакви чекори не постојат.
Граѓаните остануваат сами во борбата со надуени цени, финансиска несигурност и пазар што ги игнорира нивните реални потреби.
Доколку трендот продолжи, ќе се соочиме со пазар што ќе биде физички присутен, но социјално недостапен. Гаражи по цена на автомобил од средна класа, станови по цена на куќи, а куќи по цена на мини-згради – тоа веќе не е пазар, туку системска криза на достапност.
Во вакви околности, прашањето не е дали цените ќе паднат, туку кога институциите ќе сфатат дека неконтролираниот пазар не е знак на развој, туку на длабоко структурно нарушување.
Потребна е итна државна интервенција:
Сè додека овие прашања не се отворат сериозно, ќе продолжиме да живееме во држава каде гаражите стануваат инвестиции, а домовите – недостижен сон.
СДСМ бара одговор: Ќе ја потпише ли ВМРО-ДПМНЕ Резолуцијата за мигрантите?
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден

