10 октомври 2025
• од Станча Јаќимовски
Речиси седум месеци по трагичниот пожар во дискотеката „Пулс“ во Кочани, во кој животот го загубија 62 млади лица, регионот се соочува со една тивка, но длабока криза – сѐ поголем број граѓани бараат психолошка и психијатриска помош.
Според психолозите и лекарите, не станува збор само за семејствата на загинатите и повредените, туку и за луѓе кои биле индиректно погодени: пријатели, сведоци, сограѓани, како и млади кои ја чувствуваат колективната траума од настанот.
„Тоа беше огромен шок за сите. Луѓето доживеаја криза која создаде чувство на несигурност и страв. Дел од пациентите се јавуваат кај нас, дел во регионалните центри, но има и млади кои студираат или живеат во Скопје и полесно бараат помош овде,“ изјави д-р Арсова по повод Светскиот ден на менталното здравје (10 октомври).
Таа додава дека психолошките последици се длабоки и долготрајни, а кај дел од засегнатите се појавуваат симптоми на анксиозност, депресија, несоница и чувство на вина. „Видливи се не само физичките последици кај повредените, туку и длабоките психички траги што остануваат кај сите засегнати“, нагласи Арсова.
Професорот Антонио Новотни потсетува дека во време на отуѓеност и недоверба, заедништвото и слушањето на луѓето во криза се најсилната терапија.
„Семејството, локалната заедница и професионалците треба да бидат достапни, затоа што само заедничката поддршка може да спречи подлабоки последици“, вели Новотни, додавајќи дека токму емпатијата и разбирањето се клучни за заздравување на колективната траума.
Проблемот со менталното здравје не е ограничен само на Кочани. Според последниот извештај на Институтот за јавно здравје (ИЈЗ), над 60% од амбулантските случаи во земјава се поврзани со стрес, анксиозност и соматоформни растројства, а секој трет млад човек пријавува симптоми на депресија или анксиозност.
Во извештајот се укажува дека недостигот од психолози и психијатри во помалите градови дополнително ја влошува состојбата. ИЈЗ препорачува јакнење на локалните центри за ментално здравје, формирање мобилни тимови и воведување онлајн психолошка поддршка, особено за младите – најранливата група по вакви трагедии.
„Со јакнење на локалните центри и навремена психолошка интервенција може да се спречат долгорочни последици. Менталното здравје мора да стане дел од сите јавни политики – од образованието, до трудот и социјалната заштита,“ стои во извештајот на Институтот.
Иако улиците на Кочани денес изгледаат мирни, многумина таму велат дека тишината по трагедијата е потешка од самиот пожар. Зад секој насмевнат поглед, велат жителите, се крие приказна на загуба, страв или тага.
„Ни треба време, но и разбирање. Не сме заборавиле, само се обидуваме да продолжиме,“ вели една млада жителка на градот.
Пожарот во „Пулс“ не ја уништи само младоста на 62 семејства – тој остави рана во колективното психолошко ткиво на градот. Но, како што велат стручњаците, секоја криза може да биде и поттик за промена: време менталното здравје конечно да стане јавен приоритет, а не табу.
Почина 16-годишникот кој со мотоцикл удри во џипот на пратеникот од Левица
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден