С. Македонија трета земја во регионот по иселување – заминало 34% од населението
13 јуни 2025
• од Станча Јаќимовски
Северна Македонија се наоѓа на трето место во регионот на Западен Балкан по процент на население што се иселило, покажуваат податоците на ОН и анализите на ЦРПМ (Центар за истражување и креирање политики). Според најновите проценки, дури 34% од македонското население живее надвор од државата, што ја позиционира веднаш зад Босна и Херцеговина (49%) и Албанија (44%).
Западен Балкан – жариште на депопулација во Европа
Регионот на Западен Балкан е еден од најпогодените во светот кога станува збор за демографски пад. Истражувањето на Армас (2023) го истакнува регионот како водечки во Европа по намалување на населението. Во периодот меѓу 2020 и 2050 година се очекува населението во Србија да се намали за 19%, во Босна и Херцеговина за 18,2%, во Албанија за 16%, а во Северна Македонија за 11%.
Причините за ваквите трендови се комбинација од ниска стапка на наталитет и постојана емиграција, најчесто од страна на младите и работоспособното население. Земјите од регионот споделуваат заеднички предизвици – слаби економии, висока невработеност, политичка нестабилност и перцепција на корупција, што ги тера граѓаните да бараат подобра иднина во странство.
Србија води по демографски пад
Србија е прва земја во регионот по темпо на демографско намалување и стареење на населението. Од 1990 до 2021 година, населението на целиот Западен Балкан бележи континуиран пад, но најсилно погодени се Албанија и Босна и Херцеговина, со загуби на 25% и 30% од вкупното население, соодветно.
Албанија, и покрај тоа што не беше директно погодена од воени конфликти, доживеа масовна емиграција по падот на социјализмот. Истовремено, регионот бележи ниски стапки на фертилитет, во просек 1,5 деца по жена – далеку под потребниот праг од 2,1 за одржување на популацијата.
Во 2023 година, стапката на фертилитет во Северна Македонија изнесуваше 1,47, во Босна и Херцеговина 1,37, а најниска беше забележана во 2021 година – 1,26 во Босна и Херцеговина, што тогаш беше и најниска вредност во светот.
Миграцијата – главен двигател на демографската криза
Според податоците на UNDESA, Македонија се наоѓа меѓу четирите земји од Западен Балкан со најголем удел на население во странство. Босна и Албанија се водечки, а веднаш зад нив е Северна Македонија со 34% и Црна Гора со 21%. Најниско ниво на емиграција има Србија – 15%.
Овој тренд има сериозни последици: зголемување на стареењето на населението, намалување на работоспособната сила, а со тоа и дополнителен притисок врз пензиските и здравствените системи. Истовремено, миграцијата на млади и жени во плодна возраст дополнително го влошува природниот прираст на населението.
Проблеми со податоците и институционална неподготвеност
Еден од најголемите предизвици во анализата на емиграцијата е недостигот на точни и ажурирани податоци. Недостаток на официјални регистри, бојкот на пописите и различни дефиниции на резидентно население ја намалуваат прецизноста на статистиките. Северна Македонија, на пример, речиси две децении не спроведе попис, што дополнително ја отежнува проценката на реалниот број на иселени граѓани.
Што следува?
ЦРПМ започнува темелна анализа на демографската динамика во Северна Македонија, Албанија и Босна и Херцеговина. Ќе се собираат примарни податоци и ќе се спроведува економско моделирање за да се процени влијанието на демографските промени врз одржливоста на системите за финансии, здравство и социјална заштита.
Во еден од најсериозните предизвици со кои се соочуваат земјите од Западен Балкан – депопулацијата – потребни се итни, координирани и долгорочни мерки. Без системски реформи и вложувања во подобри услови за живот, младите ќе продолжат да ја напуштаат татковината, а државите ќе се соочуваат со уште подлабока демографска криза.
С. Македонија трета земја во регионот по иселување – заминало 34% од населението
13 јуни 2025
• од Станча Јаќимовски
Северна Македонија се наоѓа на трето место во регионот на Западен Балкан по процент на население што се иселило, покажуваат податоците на ОН и анализите на ЦРПМ (Центар за истражување и креирање политики). Според најновите проценки, дури 34% од македонското население живее надвор од државата, што ја позиционира веднаш зад Босна и Херцеговина (49%) и Албанија (44%).
Западен Балкан – жариште на депопулација во Европа
Регионот на Западен Балкан е еден од најпогодените во светот кога станува збор за демографски пад. Истражувањето на Армас (2023) го истакнува регионот како водечки во Европа по намалување на населението. Во периодот меѓу 2020 и 2050 година се очекува населението во Србија да се намали за 19%, во Босна и Херцеговина за 18,2%, во Албанија за 16%, а во Северна Македонија за 11%.
Причините за ваквите трендови се комбинација од ниска стапка на наталитет и постојана емиграција, најчесто од страна на младите и работоспособното население. Земјите од регионот споделуваат заеднички предизвици – слаби економии, висока невработеност, политичка нестабилност и перцепција на корупција, што ги тера граѓаните да бараат подобра иднина во странство.
Србија води по демографски пад
Србија е прва земја во регионот по темпо на демографско намалување и стареење на населението. Од 1990 до 2021 година, населението на целиот Западен Балкан бележи континуиран пад, но најсилно погодени се Албанија и Босна и Херцеговина, со загуби на 25% и 30% од вкупното население, соодветно.
Албанија, и покрај тоа што не беше директно погодена од воени конфликти, доживеа масовна емиграција по падот на социјализмот. Истовремено, регионот бележи ниски стапки на фертилитет, во просек 1,5 деца по жена – далеку под потребниот праг од 2,1 за одржување на популацијата.
Во 2023 година, стапката на фертилитет во Северна Македонија изнесуваше 1,47, во Босна и Херцеговина 1,37, а најниска беше забележана во 2021 година – 1,26 во Босна и Херцеговина, што тогаш беше и најниска вредност во светот.
Миграцијата – главен двигател на демографската криза
Според податоците на UNDESA, Македонија се наоѓа меѓу четирите земји од Западен Балкан со најголем удел на население во странство. Босна и Албанија се водечки, а веднаш зад нив е Северна Македонија со 34% и Црна Гора со 21%. Најниско ниво на емиграција има Србија – 15%.
Овој тренд има сериозни последици: зголемување на стареењето на населението, намалување на работоспособната сила, а со тоа и дополнителен притисок врз пензиските и здравствените системи. Истовремено, миграцијата на млади и жени во плодна возраст дополнително го влошува природниот прираст на населението.
Проблеми со податоците и институционална неподготвеност
Еден од најголемите предизвици во анализата на емиграцијата е недостигот на точни и ажурирани податоци. Недостаток на официјални регистри, бојкот на пописите и различни дефиниции на резидентно население ја намалуваат прецизноста на статистиките. Северна Македонија, на пример, речиси две децении не спроведе попис, што дополнително ја отежнува проценката на реалниот број на иселени граѓани.
Што следува?
ЦРПМ започнува темелна анализа на демографската динамика во Северна Македонија, Албанија и Босна и Херцеговина. Ќе се собираат примарни податоци и ќе се спроведува економско моделирање за да се процени влијанието на демографските промени врз одржливоста на системите за финансии, здравство и социјална заштита.
Во еден од најсериозните предизвици со кои се соочуваат земјите од Западен Балкан – депопулацијата – потребни се итни, координирани и долгорочни мерки. Без системски реформи и вложувања во подобри услови за живот, младите ќе продолжат да ја напуштаат татковината, а државите ќе се соочуваат со уште подлабока демографска криза.
С. Македонија трета земја во регионот по иселување – заминало 34% од населението
13 јуни 2025
• од Станча Јаќимовски
Северна Македонија се наоѓа на трето место во регионот на Западен Балкан по процент на население што се иселило, покажуваат податоците на ОН и анализите на ЦРПМ (Центар за истражување и креирање политики). Според најновите проценки, дури 34% од македонското население живее надвор од државата, што ја позиционира веднаш зад Босна и Херцеговина (49%) и Албанија (44%).
Западен Балкан – жариште на депопулација во Европа
Регионот на Западен Балкан е еден од најпогодените во светот кога станува збор за демографски пад. Истражувањето на Армас (2023) го истакнува регионот како водечки во Европа по намалување на населението. Во периодот меѓу 2020 и 2050 година се очекува населението во Србија да се намали за 19%, во Босна и Херцеговина за 18,2%, во Албанија за 16%, а во Северна Македонија за 11%.
Причините за ваквите трендови се комбинација од ниска стапка на наталитет и постојана емиграција, најчесто од страна на младите и работоспособното население. Земјите од регионот споделуваат заеднички предизвици – слаби економии, висока невработеност, политичка нестабилност и перцепција на корупција, што ги тера граѓаните да бараат подобра иднина во странство.
Србија води по демографски пад
Србија е прва земја во регионот по темпо на демографско намалување и стареење на населението. Од 1990 до 2021 година, населението на целиот Западен Балкан бележи континуиран пад, но најсилно погодени се Албанија и Босна и Херцеговина, со загуби на 25% и 30% од вкупното население, соодветно.
Албанија, и покрај тоа што не беше директно погодена од воени конфликти, доживеа масовна емиграција по падот на социјализмот. Истовремено, регионот бележи ниски стапки на фертилитет, во просек 1,5 деца по жена – далеку под потребниот праг од 2,1 за одржување на популацијата.
Во 2023 година, стапката на фертилитет во Северна Македонија изнесуваше 1,47, во Босна и Херцеговина 1,37, а најниска беше забележана во 2021 година – 1,26 во Босна и Херцеговина, што тогаш беше и најниска вредност во светот.
Миграцијата – главен двигател на демографската криза
Според податоците на UNDESA, Македонија се наоѓа меѓу четирите земји од Западен Балкан со најголем удел на население во странство. Босна и Албанија се водечки, а веднаш зад нив е Северна Македонија со 34% и Црна Гора со 21%. Најниско ниво на емиграција има Србија – 15%.
Овој тренд има сериозни последици: зголемување на стареењето на населението, намалување на работоспособната сила, а со тоа и дополнителен притисок врз пензиските и здравствените системи. Истовремено, миграцијата на млади и жени во плодна возраст дополнително го влошува природниот прираст на населението.
Проблеми со податоците и институционална неподготвеност
Еден од најголемите предизвици во анализата на емиграцијата е недостигот на точни и ажурирани податоци. Недостаток на официјални регистри, бојкот на пописите и различни дефиниции на резидентно население ја намалуваат прецизноста на статистиките. Северна Македонија, на пример, речиси две децении не спроведе попис, што дополнително ја отежнува проценката на реалниот број на иселени граѓани.
Што следува?
ЦРПМ започнува темелна анализа на демографската динамика во Северна Македонија, Албанија и Босна и Херцеговина. Ќе се собираат примарни податоци и ќе се спроведува економско моделирање за да се процени влијанието на демографските промени врз одржливоста на системите за финансии, здравство и социјална заштита.
Во еден од најсериозните предизвици со кои се соочуваат земјите од Западен Балкан – депопулацијата – потребни се итни, координирани и долгорочни мерки. Без системски реформи и вложувања во подобри услови за живот, младите ќе продолжат да ја напуштаат татковината, а државите ќе се соочуваат со уште подлабока демографска криза.