20 декември 2025
• од Станча Јаќимовски
Проширувањето на Европската Унија кон Западен Балкан ќе продолжи врз основа на индивидуалните заслуги на секоја земја и со целосно почитување на веќе преземените меѓународни обврски. Ова јасно е наведено во Бриселската декларација усвоена на самитот ЕУ–Западен Балкан, кој се одржа во Брисел на 17 декември, а на која присуствуваше и премиерот Христијан Мицкоски.
Во документот, кој е објавен и на македонски јазик, експлицитно се наведува дека земјите-кандидатки мора да ги спроведуваат обврзувачките меѓународни договори, вклучително и Преспанскиот договор со Грција и Договорот за пријателство, добрососедство и соработка меѓу Северна Македонија и Бугарија. Со прифаќањето на декларацијата, македонската Влада де факто ја реафирмира важноста и важечкото спроведување на овие договори како услов за напредок во евроинтегративниот процес.
Самитот ги собра лидерите на земјите од Западен Балкан, како и шефовите на држави и влади на земјите-членки на ЕУ, при што беше потврдено дека иднината на регионот е во рамките на Унијата. Единствен исклучок беше Србија, чиј претседател Александар Вучиќ најави еден ден претходно дека нема да учествува на состанокот.
Во декларацијата, проширувањето на ЕУ е опишано како стратешка инвестиција во долгорочен мир, безбедност, стабилност и просперитет. Сепак, се потенцира дека побрзиот напредок кон членство ќе зависи од спроведување кредибилни реформи, строга и фер условеност, како и проценка базирана исклучиво на опипливи и мерливи резултати.
Посебен акцент се става на регионалната соработка, помирувањето и добрососедските односи, кои се оценети како клучни предуслови за градење заедничка европска иднина. Во овој контекст, се нагласува потребата од натамошни одлучни напори за решавање на билатералните и регионалните спорови, вкоренети во наследството од минатото, во согласност со меѓународното право и утврдените принципи.
Документот, исто така, потсетува дека Европската Унија очекува земјите кандидати да ги забрзаат реформите во клучните области, како што се владеењето на правото, функционирањето на демократските институции, слободата на медиумите и заштитата на правата на малцинствата. Паралелно, се нагласува дека и самата Унија мора да продолжи со внатрешните подготовки за идното проширување.
Дополнително, се посочува дека постепената интеграција на Западен Балкан во ЕУ веќе започнала во одредени политики и програми. Овој процес е дефиниран како реверзибилен и базиран на заслуги, со цел да донесе конкретни придобивки за граѓаните уште пред полноправното членство, притоа зачувувајќи го интегритетот на единствениот европски пазар.
Лидерите на ЕУ, исто така, изразуваат очекување земјите од Западен Балкан целосно да се усогласат со Заедничката надворешна и безбедносна политика на Унијата, вклучително и примената на рестриктивни мерки. Во декларацијата се повикува и на засилена борба против корупцијата, организираниот криминал и хибридните закани.
На крајот, беше соопштено дека следниот самит ЕУ–Западен Балкан ќе се одржи во Црна Гора во јуни 2026 година. Во самиот документ е наведено дека сите учесници на самитот се согласни со содржината на декларацијата, со што таа добива политичка тежина и обврзувачки карактер во контекст на европската перспектива на регионот.
Целиот текст на официјалниот документ објавен и на македонски можете да го прочитате тука.
Ѓорѓиевски најавува албански изведувач за новогодишната прослава во Скопје
Бујар Дардишта уапсен при обид за бегство на граничниот премин Долно Блаце
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден

