01 август 2025
• од Станча Јаќимовски
Во јавноста одекна неодамнешната изјава на премиерот Христијан Мицкоски во која, коментирајќи ги историските односи со Бугарија, изјави:
„Нема да се враќам во времето на Егзархот Јосиф, кога се обидувале да го асимилираат овој дел од Балканот.“
Оваа изјава предизвика реакции кај многу Македонци, а особено внимание привлече објавата на Тони Коцев од Штип, кој со јасно и аргументирано прашање ѝ се обрати на македонската јавност.
Коцев потсетува дека Егзархот Јосиф бил поглавар на Бугарската егзархија од 1877 до 1915 година – токму во времето кога Гоце Делчев бил активен како бугарски учител во егзархиското училишно образование. Тој поставува логично прашање:
„Доколку тоа било време на асимилација на Македонците – како што вели премиерот – тогаш што правеле Гоце Делчев и другите учители во Егзархијата? Дали тие, предавајќи ја егзархиската програма, асимилирале Македонци? Дали биле предавници? Дали сакале од Македонци да направат Бугари?“
Овие прашања се целосно оправдани и ги отвораат очите пред една голема историска и политичка неусогласеност. Не може денес, од највисоки државни позиции, да се прогласува Егзархијата за асимилаторска сила, а притоа да се премолчува фактот дека токму македонските револуционери, како Гоце Делчев, биле дел од неа.
Доколку ја прифатиме тезата дека Егзархијата била инструмент за асимилација – тогаш мораме да одговориме и дали Делчев, Питу Гули, Даме Груев и многу други биле алатки на таа политика? Или можеби вистината е поинаква – дека тие дејствувале во условите кои тогаш постоеле, а главната борба им била насочена против Османлиската власт и за слобода на македонскиот народ.
Постот на Тони Коцев отвори едно важно прашање кое не смее да се игнорира. Македонската јавност има право да добие јасен одговор:
Ако времето на Егзархот било асимилаторско – зошто го славиме Гоце Делчев, кој бил негов учител? Или, пак, вистината е дека со овие изјави се подготвува теренот за нови историски отстапки?
Македонската историја не смее да се редефинира според дневната политика. Ликовите како Гоце Делчев не смеат да се користат како монета за поткусурување. Време е за вистината – јасна, недвосмислена и неполитизирана.
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден