12 декември 2025
• од Станча Јаќимовски
Германија ги покани Соединетите Американски Држави да учествуваат на важна средба во Берлин на почетокот на следната недела, посветена на можноста за прекин на огнот во Украина. Ова го изјави германскиот канцелар Фридрих Мерц во четвртокот, по разговорите со генералниот секретар на НАТО, Марк Руте.
На средбата се очекува да присуствуваат клучни европски лидери, како и украинскиот претседател Володимир Зеленски. Целта е усогласување на ставовите во услови на брзо развивачките мировни напори поврзани со војната во Украина.
Мерц изјави дека САД се поканети да учествуваат, но нивното присуство „во голема мера ќе зависи“ од напредокот на разговорите за време на викендот меѓу т.н. Е3 – Велика Британија, Франција и Германија – со Украина и САД, особено околу клучните документи. Меѓу нив е и европскиот предлог за можни територијални договори, кој во Вашингтон бил доставен дури доцна во средата.
„Станува збор пред сè за тоа какви територијални отстапки е подготвена да ги направи Украина“, нагласи Мерц.
Поканата доаѓа по напнат телефонски разговор во средата меѓу Мерц, францускиот претседател Емануел Макрон, британскиот премиер Кир Стармер и американскиот претседател Доналд Трамп, при што страните тешко успеале да ги надминат разликите околу насоката на мировниот процес. Подоцна Трамп призна дека за време на разговорот биле употребени „доста силни зборови“, што укажа на сериозните несогласувања околу пристапот поддржан од САД.
Европските лидери настојуваат јасно да ја истакнат својата улога во процесот, особено поради стравувањата дека предлозите на Вашингтон се наклонети кон Русија и поставуваат услови што Зеленски тешко би можел да ги прифати. Мерц подвлече дека само украинскиот претседател и украинската јавност можат да одлучат какви компромиси се прифатливи, додавајќи дека секој прекин на огнот мора да биде поддржан со силни безбедносни гаранции за да се спречи нов руски напад.
„Не смее да се постигне мир без наше учество“, изјави Мерц, потенцирајќи дека безбедносните интереси на Европа мора да бидат дел од секој договор.
Во меѓувреме, руското Министерство за надворешни работи изјави за весникот „Известија“ дека Киев поставува „неприфатливи“ услови во однос на мировниот план подготвен од Белата куќа.
Подоцна во четвртокот, британскиот премиер Стармер ќе биде домаќин на средба на т.н. „Коалиција на подготвените“ во Лондон, на која се очекува присуство на околу 30 лидери. Според официјални претставници, советникот за национална безбедност на Велика Британија, Џонатан Пауел, за време на викендот ќе одржи разговори со германски и француски колеги, со специјалниот американски пратеник Стив Виткоф и со украински претставници.
Германскиот канцелар се обидува да ја прикаже Европа како конструктивен партнер, а не како пречка во преговорите, нагласувајќи дека верува оти Трамп е „подготвен да тргне по овој пат заедно со нас“ по нивниот разговор.
Ова следува по објавувањето на Стратегијата за национална безбедност на САД оваа недела и по коментарите на Трамп за „Политико“, во кои европските лидери ги опиша како „слаби“, а Европската Унија како пречка за САД. Мерц возврати дека САД „сè уште тешко разбираат дека ЕУ е силен сојуз“.
Трамп, во меѓувреме, го засилува притисокот врз Зеленски. „Тој ќе мора да се соочи со реалноста и да почне да прифаќа нешта, знаете, кога губите – затоа што губите“, изјави американскиот претседател за POLITICO.
Неизвесноста околу тоа дали администрацијата на Трамп ќе учествува на берлинската средба ја нагласува кревката координација меѓу сојузниците, во момент кога повеќе европски престолнини оценуваат дека ова е најблиску досега до договорена пауза во војната во Украина.
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден

